Wat heb ik een zin in de uitvaart!.

Dit zei een weduwe tegen mij de dag voor de be­grafenis, zoiets had ik nog niet eerder gehoord. En ze meende het ook oprecht, ze keek er echt naar uit. Ze vertelde mij ook waarom. Het vooruitzicht om met familie en goede vrienden samen te zijn en mooie verhalen te delen deed haar goed. Het overlijden kwam na een al wat langere periode van ziekzijn van haar man, waarin zij voor haar gevoel prachtig af­scheid had kunnen nemen.
Ze zag het misschien ook wel als overgangsritueel van het afscheid nemen naar een nieuwe fase van iemand herinneren.

Ik vond het heel bijzonder om zo met haar te mogen spreken over hoe zij ernaartoe leefde en te zien wat voor uitwerking dat op haar had. Na de begrafenis spraken wij met elkaar over hoe zij het had ervaren.
Het enthousiasme was misschien nog wel groter, zo had ze genoten van de mooie verhalen en herinnerin­gen en het feit dat ze iedereen weer had kunnen zien. Dat was door alle corona maatregelen ook alweer even geleden.
De vraag die ik mij zelf daarna stelde was of het harmonieuze stervensproces; het mooie afscheid ge­volgd door een uitvaart volledig naar wens, haar in staat stelt om sneller in een fase van het leven te komen waarin het overlijden een plaats heeft gekregen zonder dat het je meer belemmert in je functioneren.

Daar is nu nog geen antwoord op te geven uiteraard en dat is ook een van de redenen waarom ik na enkele weken ook altijd weer langs ga bij een familie om te zien hoe het met ze gaat. Dat ga ik ook deze keer weer doen, maar nu met extra interesse voor het rouwproces.

Bij deze uitvaart is ook een mooi gedicht van Remco Campert gebruikt die het stervenproces beschrijft:

Als ik doodga
hoop ik dat jij er bij bent
dat ik je aankijk
dat jij mij aankijkt
dat ik je hand nog voelen kan
dan zal ik rustig doodgaan
dan hoeft niemand verdrietig te zijn
dan ben ik gelukkig.